تحلیلِ نقشِ عواملِ انسانیِ موثر بر کسب و کارهای هنربنیان مطالعه ای پیرامون گالری هایِ عکاسی و نقاشی در تهران

چکیده

شناخت محیط کسب وکار یکی از مهم­ترین قدم­های یک کارآفرین است. یکی از محیط­ های کسب و کار کارآفرین هنری، بازار هنر است. در این فضا کسب و کارهای متفاوتی ظهور کرده ­اند که از آن جمله می­توان به گالری­داری، کیوریتورشیپ و دلالی هنری اشاره کرد. این کسب و کارها بیشتر از هرچیز به نیروها و عوامل انسانی حاضر در میدان وابسته­ اند. به­ نظر می­ رسد مهم­ترین عوامل انسانی این میدان، گروه­هایی هستند که فعالیت ­هایی مشابه را آن انجام می ­دهند. این پژوهش تلاش کرده است محیط کسب و کار کارآفرین هنری را، با در نظر گرفتن این گروه­ های تاثیرگذار شناسایی کند. برای رسیدن به این مقصود این گروه­ها شناسایی و تحلیل نقش شده­ اند، روابط میانشان بررسی شده و مهم­ترین سرمایه ­ی در اختیارشان برای شناسایی نوع فعالیت­شان مشخص گردیده است. همچنین با استفاده از مدل رفتار برنامه ­ریزی شده برای سنجش قصد کارآفرینانه، پتانسیل گروه­های مختلف برای کارآفرین شدن سنجیده شده است.

تهران به­ عنوان مرکز فرهنگی ایران میدان کلان پژوهش حاضر است. میدان اصلی بازار هنر ایران است که گروه­ های انسانی در ارتباط با گالری، در آن قرار دارند. گالری در این پژوهش بیشتر به ­معنای عرصه ­ای در نظر گرفته شده است که این گروه­ ها را در تعامل با یکدیگر قرار می­ دهد؛ بنابراین خود فضای گالری دغدغه­ ی این پژوهش نیست. گروه­های درنظر گرفته شده هنرمندان، منتقدان، کیوریتورها، گالری­ داران، مشاوران، دلالان هنری و مجموعه ­داران هستند. ابزار جمع­ آوری داده، مصاحبه ­های عمیق نیمه­ ساخت­ یافته با متخصصینی بوده است که در یک یا چند گروه از گروه­های مورد بحث حضور داشته­ اند. نمونه ­برداری به­ صورت نمونه­ گیری تدریجی انجام گرفته و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. مبنای نظری تجزیه و تحلیل نظریات بوردیو درباره­ ی میدان، سرمایه و عادت­واره بوده است.

یافت ه­های پژوهش نشان می ­دهد تمامی گروه­ها نقشی تاثیرگذار در میدان بازار هنر دارند ولی تعیین­ کننده­ ترین گروه­ها مجموعه ­داران، گالری ­داران و مشاورین پنهان هستند. هنرمندان و کیوریتورها پس از معروفیت و رسیدن به سرمایه­ ی نمادین می­ توانند تا حدودی در این میدان تعیین­ کننده باشند. منتقدین و دلالان هنری کم­ترین تاثیر را در این میدان دارند. مهم­­ترین سرمایه­ ی این میدان سرمایه­ ی نمادین است و تمامی گرو ه­ها تلاش م ی­کنند سرمایه­های در اختیار خود را به سرمایه­ ی نمادین تبدیل کنند. همچنین به­ نظر می­رسد هنرمندانی که به جای­گاه مورد نظر خود نرسیده­ اند واجد بیشترین قصد کارآفرینانه بوده و در نتیجه بیشترین پتانسیل را برای تبدیل شدن به کارآفرین هنری دارا هستند.

واژگان کلیدی:
کارآفرین هنری، عوامل انسانی، کسب و کار هنربنیان، گالری، میدان بازار هنر.