شناسایی عوامل مؤثر بر تقاضای لباسِ مد مطالعۀ موردی زنان اصفهان

چکیده

لباسِ مد کالای کاربردی نیست و از این ­رو تقاضای آن متفاوت از کالاهای مرسوم است. طبق نظریۀ وبلن نکتۀ مهم این است که پوشاک و لباس دو کالای کاملاً مجزا و متفاوت هستند. او برای لباس سه ویژگی مهم قائل است:  نوظهور بودن، دست­ و پاگیر بودن و گران بودن. بر اساس این نظریه می­توان دریافت که به لحاظ اقتصادی، پوشاک کالای کاربردی، و جزء نیازهای اقتصادی انسان بوده؛ در حالی که لباس واجد ویژگی‌های نمادین است؛ و از این‌ رو کالای فرهنگی و جزء نیازهای فرهنگی انسان محسوب می­شود. بر این مبنا لباس علاوه بر ارزش اقتصادی واجد ارزش فرهنگی نیز هست؛ و به نظر می­رسد که تقاضای لباس متفاوت از تقاضای کالاهای معمول و مرسوم باشد.

سؤالی که مطرح می­شود این است که آیا بین عوامل اقتصادی و تقاضای لباس مد رابطه ­ای وجود دارد؟ و این که چه عوامل دیگری در تقاضای لباس مد اثرگذار هستند؟ شناسايي عوامل موثر بر تقاضاي لباس مد ايراني،  هدف پایان­نامۀ حاضر است.

بررسی‌ها نشان می­دهند که عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و عوامل سمت عرضه در تقاضای لباس مد مؤثر هستند. عوامل اقتصادی مؤثر بر تقاضای لباس مد، قیمت و درآمد هستند. نظریه ­های مطرح شده در حوزۀ لباس مد نشان می­دهند که قیمت که در تئوری‌های مرسوم اقتصادی به عنوان عاملی که تأثیر منفی در تقاضای کالاهای اقتصادی دارد، در مورد لباس مد به گونۀ متفاوتی عمل می­کند­. نظریۀ وبلن این موضوع را پیش می­کشد که با افزایش قیمت لباس تقاضای آن افزایش می­ یابد. عوامل سمت عرضه، شامل نوع عرضه، عوامل مرتبط با صنایع خلاق و دورۀ عمر مد هستند. عوامل فرهنگی شامل شیوه­ های مدپذیری، عوامل اجتماعی و عوامل فردی هستند؛ که دو مورد آخر اثرات سه ­گانه را برجا می ­گذارند. عوامل شناسایی شده، در رابطه با زنان متقاضی مد در اصفهان مورد آزمون قرار گرفت و به­ صورت توصیفی تحلیل شد.

کلیدواژه­ها: مد، تقاضا، تقاضاي مد ، مد لباس ايراني، اصفهان