اعطای نشان جغرافیایی بین المللی به هفت اثر صنایع دستی ایران

به مناسبت ۲۶ آوریل (6 اردیبهشت) روز جهانی مالکیت معنوی، ۷ رشته و اثر شامل مینای اصفهان، ورنی مغان، آبگینه تهران، گلیم هرسین، منبت آباده، زیلوی میبد و نازک کاری چوب سنندج در حوزه بین المللی از طریق نظام لیسبون با همکاری مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو) موفق به اخذ نشان جغرافیایی شدند و طی مراسمی در محل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری معرفی گردیدند.
محمد حسن کیانی رئیس مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در این مراسم گفت: در حال حاضر ۱۴۷ نشان جغرافیایی در حوزه داخلی به ثبت رسیده که ۶۱ نشان از این تعداد در سیستم لیسبون نیز ثبت شده اند. همچنین در حوزه صنایع دستی ۴۰ پرونده موفق به اخذ نشان جغرافیایی ملی شده و ۲۱ پرونده نیز در دست بررسی است. وی افزود: بسیاری از شهرهایی که نامشان در لیست نشان جغرافیایی بین المللی دیده می‌شود، موفق شده اند نام شهر جهانی را هم از آن خود کنند، به عنوان مثال آباده شهر جهانی منبت، اصفهان شهر جهانی صنایع دستی، میبد شهر جهانی زیلو و سیرجان به عنوان شهر جهانی گلیم شیرکی پیچ شناخته می‌شوند و از طرفی نشان جغرافیایی را هم به خود اختصاص داده‌اند.
پویا محمودیان معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی نیز در این مراسم با بیان اینکه ایران به عنوان سومین کشور تولید کننده صنایع دستی از لحاظ تنوع در دنیا و اولین کشور از لحاظ ثبت شهرها و روستاهای جهانی در دنیا در حوزه صنایع دستی با ثبت هشت شهر و دو روستا شناخته می‌شود گفت: ۳۱ استان ما با ظرفیت‌های بسیار زیاد در حوزه صنایع دستی در پهنه وسیع ایران با پراکندگی محصولات در این عرصه در دنیا می‌درخشند لذا با توجه به این حجم از آثار، برای دریافت نشان ملی، نشانه‌های ملی و بین المللی جغرافیایی تمامی توان خود را به کار گرفته ایم و این مهم بدون همکاری‌های مؤثر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور محقق نمی‌شد.
نشان‌ جغرافیائی‌ نشانه‌ای‌ است‌ که‌ مبدأ کالائی‌ را به‌ قلمرو، منطقه‌ یا ناحیه‌ای‌ از کشور منتسب‌ می‌سازد، مشروط‌ بر این‌ که‌ کیفیت‌ و مرغوبیت‌، شهرت‌ یا سایر خصوصیات‌ کالا اساساً قابل‌ انتساب‌ به‌ مبدأ جغرافیائی‌ آن‌ باشد. بطور عام، یک نشان جغرافیایی شامل نام و محل منشاء کالاهاست.
اسم مبدأ یک نوع خاص از نشانه جغرافیایی است که برروی محصولاتی بکار می‌رود که دارای کیفیتی خاص بوده و آن کیفیت خاص منحصرا یا اساسأ برای محیط جغرافیایی خاص است که آن محصولات در آنجا تولید می‌شوند. مفهوم نشان جغرافیایی در برگیرنده اسامی مبدأ می‌باشد.
نشان جغرافیایی متفاوت از علامت تجاری است. علامت تجاری نشانه‌ای است که توسط یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد تا کالاها و خدمات خود را از کالاها و خدمات سایر شرکتها متمایز کند. علامت تجاری به صاحب آن حق منع دیگران از استفاده از آن علامت را می‌دهد. نشان جغرافیایی به مصرف کننده می‌گوید که یک محصول در یک مکان خاص تولید شده و دارای خصوصیات خاصی می‌باشد که بواسطه محل تولید آن است. نشان جغرافیایی می‌تواند توسط تمام تولید کنندگان که محصولات خود را در آن مکان جغرافیایی تولید می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد.
نشان ‌های جغرافیایی می‌توانند طبق قوانین ملی و تحت عناوین گوناگون، نظیر قانون حمایت در برابر رقابت نامشروع، قانون حمایت از مصرف کننده، قانون حمایت از علائم تأییدی یا قوانین خاص مربوط به حمایت از نشانه‌های جغرافیایی و مبدأ حمابت گردند. در واقع ، اشخاص غیر مجاز نباید از نشانه‌های جغرافیایی که استفاده از آنها احتمال به اشتباه انداختن عموم در رابطه با مکان درست محصول را باعث می‌شود، استفاده کنند. مجازات‌های قابل اجرا شامل حکم دادگاه در جهت جلوگیری از استفاده غیر مجاز، پرداخت خسارت، جریمه و در موارد حاد مجازات زندان است.
وایپو تعدادی از معاهدات بین المللی را اداره می‌کند که جدا یا کلاً به حمایت از نشان ‌های حغرافیایی می‌پردازند (بویژه کنوانسون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی 1883، و معاهده لیسبون برای حمایت از اسامی مبدأ و ثبت بین المللی آنها که تا کنون 29 کشور عضو این معاهده شده اند). بعلاوه کشورهای عضو وایپو و سایر کشورهای ذینفع در جلسات وایپو راه‌های جدید برای ارتقاء حمایت بین المللی از نشانه‌های جغرافیایی را دنبال می‌کنند.

گردآوری خبر: مرضیه فتاحی