تحلیل و بررسی بهره وری نیروی کار صنایع دستی (نمونه موردی کارگاههای صنایع دستی منتخب روستاهای استان اصفهان)

چکیده :

امروزه، رقابت در عرصه توليد و تجارت جهاني به واسطه کمرنگ شدن مرزهاي اقتصادي، ابعاد گوناگونی يافته و کوشش در جهت بهبود و ارتقاء بهره وري پايه اصلي اين رقابت را تشکيل میدهد؛ بدین ترتیب دستيابي به رشد اقتصادي از طريق ارتقاي بهره وري از مهمترين اهداف اقتصادي کشورها به شمار مي رود. از طرفی صنایع دستی به عنوان مهمترین طبقه صنایع خلاق در ایران علاوه بر ارزش های فرهنگی، از نظر اقتصادی هم دارای اهمیت است و می تواند سهم بسزایی در اشتغالزایی و درآمدزایی داشته باشد.

هدف از پژوهش حاضر برآورد بهره وری نیروی کار در صنایع دستی روستایی به منظور شناسايي، آگاهي از عملکرد آنها و تلاش براي افزايش بهره وري در جهت رفع موانع توليد در اقتصاد صنایع دستی است. همچنین تلاش گردید بهره وری صنایع دستی با سایر بخشهای اقتصادی و کارایی صنایع دستی بافته داری، با یکدیگر مقایسه گردند. در اين پژوهش که جامعه آماری آن کارگاههای صنایع دستی روستاهای منتخب استان اصفهان بود در ابتدا از 100 روستای سال اول برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان اصفهان تعداد 52 روستا توسط سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان معرفی شدند و با سرشماری کارگاه های این 52 روستا، تعداد 100 کارگاه سرشماری و سپس بهره وری آنها برآورد گردید و به تحلیل آن پرداخته شد. همچنین در آخر عملکرد كارايی کارگاههای صنایع دستی بافت داری نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

بر این اساس، نتایج پژوهش نشان میدهد که میانگین بهره وری نیروی کار ایجاد شده در کارگاه های صنایع دستی که از نسبت ارزش افزوده به تعداد شاغلين در سال 1397 بدست آمده است برابر با (۱2.081.137) تومان می باشد و به ترتیب صنایع دستی پوشاک سنتی، صنایع دستی رودوزی سنتی، صنایع دستی چاپ سنتی، صنایع دستی سفال، سرامیک و کاشی سنتی، صنایع دستی کاغذی، صنایع دستی فلزی، صنایع دستی بافت داری و صنایع دستی چوبی بیشترین بهره وری را دارا میباشد. همچنین نتایج کارایی 72 کارگاه صنایع دستی بافت داری نشان دهنده ی این بود که 40 کارگاه کارایی قابل قبولی دارند که با توجه به ارزش افزوده ایجاد شده ی آنها، لزوم توجه به این رشته از صنایع دستی را میرساند.

واژگان کلیدی: بهره وری، کارایی، صنایع خلاق، صنایع دستی، اصفهان