طرح تدوین دانشنامه هنرهای سنتی استان اصفهان

استان اصفهان با سابقه ی دیرین هنر و
فرهنگ زادگاه تولد و رشد و بلوغ بسیاری از هنرهای سنتی ایران بوده است. پاسداشت
این منبع عظیم فرهنگی مستلزم وجود منابع علمی و تخصصی متمرکز بر هنرهای سنتی است
که با رویکرد دانشنامه نگاری به عنوان سند هویتی هنر این خطه ثبت گردد. این دغدغه
در ابتدا توسط حوزه هنری اصفهان مطرح و به دانشگاه هنر اصفهان ارجاع داده شد. دکتر
رسول بیدرام عضو هیئت علمی دانشگاه هنر به واسطه سابقه اجرایی و توانمندی مدیریتی
به عنوان مجری طرح انتخاب شد و با مشورت از یک گروه علمی متشکل از اساتید دانشگاه
هنر اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه هنر
تهران در رشته های صنایع دستی، خوشنویسی، نگارگری، کتاب آرایی، سفال و سرامیک،
موسیقی، معماری، نمایش و تئاتر، شعر و ادبیات، طرحنامه دانشنامه تدوین گردید. در
این طرحنامه اهداف تدوین دانشنامه چنین برشمرده شد:

• حفاظت و بازآرایی گستره فرهنگی هنری استان اصفهان با شناسایی و مستندنگاری
  ظرفیت­های هنرهای سنتی استان؛
• تهیه یک مرجع علمی برای دانشجویان، هنرپژوهان، هنرمندان و دوستداران هنر فارسی
  زبان و غیرفارسی زبان، جهت کم کردن خلأ منابع مرجع در حوزه هنرهای سنتی به ویژه در
  استان اصفهان؛
• زمینه­سازی آموزش هنرهای سنتی به علاقه­مندان جهت احیای آن.

در طرحنامه دانشنامه هنرهای سنتی استان اصفهان، ضمن تدقیق مفهوم هنر سنتی، بررسی پیشینه مطالعاتی دانشنامه های مرتبط و ارائه روش شناسی تدوین دانشنامه، گونه بندی هنرهای سنتی ارائه گردید که عبارت است از:

زبان و ادبیات که به صورت کلام مبین معانی رمزآلود فرهنگی و اعتقادی است.

خوشنویسی، هنر تصویری ایران و کتاب ­آرایی هنر معناگرای ایرانی که تجسمی از مفاهیم و ایده­های غنی فرهنگی و اعتقادی ایران است.

صنایع دستی که تجلی فرهنگ و ذوق جوامع در کالبد مصالح و مواد بومی عرصه سرزمین می­باشد.

معماری سنتی و هنرهای وابسته به آن که صورت تجسد یافته مفاهیم و اندیشه فرهنگی و اعتقادی جوامع است.

موسیقی سنتی که با نغمه­ ها و نواها، زبای رسای مفاهیم و معانی فرهنگی و اعتقادی است.

نمایش­های سنتی و آئینی با بهره از کلام، صوت، نوا و نغمه جلوه فرهنگ بومی و اعتقادی مردم است.

سپس در گام دوم مدخل های دانشنامه بالغ
بر 1800 مدخل شناسایی گردید و شیوه نامه اجرایی تهیه مقالات مدخل ها تدوین شد.

به واسطه ارتباط تنگاتنگ روشن خانه و
دانشگاه هنر اصفهان، روشن خانه مشق هنر به عنوان بازوی اجرایی این پروژه از ابتدا
تا کنون کنار گروه علمی دانشنامه جهت انجام طرح با بالاترین کیفیت علمی و اجرایی
در تلاش بوده است.

وسعت این پروژه ارزشمند نیازمند
مساعدت و همکاری نهادها و سازمان های مرتبط از جمله سازمان مدیریت و برنامه ریزی
استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری
و صنایع دستی، شهرداری اصفهان، شورای شهر اصفهان و … می باشد که در حال حاضر
تشکیل شبکه ای از نهادهای موثر جهت عملیاتی شدن طرح از برنامه های اجرایی روشن خانه
است تا پس از آن و به زودی فراخوان نگارش مدخل ها آغاز گردد.

روشن خانه در نظر دارد پیرو اهداف تدوین
دانشنامه و رسالت وجودی خود مبنی بر اعتلای هنر ایران، رشته های هنرهای سنتی روبه
فراموشی را در واحد تحقیق و توسعه خود احیا و در بخش تجارت و بازرگانی، تجاری سازی
کند.

گروه علمی و اجرایی تدوین دانشنامه
هنرهای سنتی استان اصفهان تا کنون شامل افراد زیر می باشند:

همکاران اصلی: هاجر ناصری، امین مهدوی، دکتر پریسا دارویی،
دکتر علی رضا خواجه احمد عطاری، جلیل جوکار، دکتر فرهاد خسروی، دکتر لیلا
پهلوانزاده، دکتر احسان رییسی، دکتر بابک خضرایی، اسداله اسدی، دکتر سید علی اصغر
میرباقری فرد، بدری حکیمیان، دکتر میثم یزدی، الهام درویشی، ریحانه رفیع­زاده،
غزال کثیری، محی الدین آقاداودی، مرضیه فتاحی، زینب حکمت،

مشاوران علمی: : دکتر صمد سامانیان،
دکتر بهار مختاریان، دکتر مهدی مکی نژاد، دکتر محسن مراثی، دکتر مهین سهرابی، دکتر
تقی آشوری، دکتر حسن ذوالفقاری، دکتر ولی اله کاووسی، دکتر محمد علی رجبی، دکتر
قباد کیانمهر، دکتر ایمان زکریایی، دکتر عبدالمجید شریف زاده، دکتر مهرنوش شفیعی،
دکتر بهاره تقوی نژاد، دکتر مهدی دوازده امامی، دکتر علامرضا هاشمی، جعفر جعفرصالحی،
مهدی گلچین عارفی، احمد منتظر، حسین پورنادری، دکتر ابوذر صالحی، دکتر نیلوفر ملک،
اکبر یاوریان، مهدی پناهی، دکتر فرهنگ مظفر، پریسا کیا، مهدی ترمه باف شیرازی، هوشنگ
جمشیدی، دکتر غلامحسین معماریان، دکتر فریدون الهیاری، دکتر موسوی لر، دکتر خشایار
قاضی زاده، دکتر پرویز حاصلی، دکتر مهدی امرایی، دکتر ناصر ساداتی، دکتر پرویز
اقبالی، سید محسن علوی نژاد